چند نکته جالب روانشناسی که باید در مورد خواب بدانید

همیشه خواب برای ما انسان‌ها یک دنیای جادویی و پر رمز و راز بوده است. چرا که گاهی وقت‌های برای خیلی‌ها پیش آمده که خوابی ببینند و آن خواب تبدیل به واقعیت شده باشد. به همین دلیل تعبیر خواب از قدیم‌الایام وجود داشته و ما همیشه برایمان جالب بوده بدانیم تعبیر خوابمان چه می‌شود.

حتی بسیاری از دانشمندان تحقیقات زیادی روی مغز انسان، زمانی که خواب است انجام داده‌اند. اما با وجود پیشرفت‌های چشمگیر علم، هنوز هم کسی نتوانسته دنیای خواب را به طور کامل رمزگشایی کند. و یا چه بسا آن را برای دیگران قابل پخش کند!. جالب است بدانید یکی از خواننده‌های معروف به نام بیلی آیلیش نام آلبوم پر فروش و معروفش چنین جمله‌ای است: وقتی همه ما می‌خوابیم، کجا می‌رویم؟! در این مقاله به مبحث روانشناسی خواب می‌پردازیم.

به طور کلی چنین می‌توان گفت که این دنیای پر رمز و راز همیشه برای همه مهم بوده. و به همین دلیل است که می‌گویم خواب یک مسئله ساده یا تنها تایم استراحت انسان نیست که بشود به سادگی از کنار آن رد شد. بلکه حقایق و اتفاق‌های جالبی راجع به آن رخ داده است که دانستن آن‌ها خالی از لطف نیستند. تنها حوزه‌ای که می‌تواند در این باره به خوبی عمل کند و پرده از رمز و رازهای این دنیای پر از ابهام را برایمان کنار بزند روانشناسی است. از این روی ما قصد داریم در این مقاله چند نکته جذاب از دیدگاه روانشناسی خواب به شما بگوییم که شاید خواندن آن‌ها برایتان جذاب باشد. پس با ادامه این مطلب با ما همراه باشید.

• %۱۲ افراد خواب سیاه و سفید می‌بینند!

تا به حال به این فکر کرده‌اید که خواب‌هایتان را چگونه می‌بینید؟ جزئیات خواب‌هایتان به چه شکل است؟. مثلا تا به حال به این فکر کرده‌اید که آیا خوب‌هایتان به شکل رنگی است یا سیاه‌ و سفید؟. شاید با تعجب بگویید که خب چنین مواردی را چه کسی می‌تواند به خاطر داشته باشد.؟ در مورد روانشناسی خواب چیزی شنیده‌اید؟. اما زمانی که بحث علم به میان بیاید همه چیز به طور کاملا دقیق و با جزئیات ثبت و ضبط می‌شود. به همین دلیل دانشمندان به بررسی دقیق این موضوع پرداخته‌اند و به جواب‌های جذابی هم رسیده‌اند. جواب‌هایی که فهمیدنشان ما را بسیار متحیر و شگفت‌زده می‌کند. در واقع دانشمندان به این نتیجه رسیده‌اند که خواب‌های ما دقیقا مثل فیلم‌ها به دو گروه رنگی و سیاه و سفید تقسیم می‌شود. جالب است نه؟

حالا اگر بدانید که این موضوع ارتباط مستقیمی به اختراع تلویزیون‌های رنگی هم دارد شاید بیشتر شگفت‌زده شوید. در واقع اگر بخواهیم این موضوع را دقیق توضیح بدهیم باید بگوییم که. دانشمندان با بررسی و آزمایش‌های بسیار زیاد روی افراد، به این نتیجه رسیده‌اند که ۱۲ درصد مردم خواب‌هایشان سیاه و سفید است. این بدان معناست که ما بقی افراد خواب‌هایشان را رنگی می‌بینند.

اما ۱۲ درصدی که در موردشان صحبت کردیم همگی خواب‌هایشان را به شکل سیاه و سفید می‌بینند. این بدان معناست که تمام اشیا و یا عناصر خوابشان کاملا سیاه و سفید است. اما دانشمندان به این نتیجه هم رسیده‌اند که قبل از اختراع شدن تلویزیون‌های رنگی این درصد به جای ۱۲ چیزی حدود ۱۵ درصد بوده است. یعنی ۱۵ درصد افراد خواب‌های سیاه و سفید می‌دیدند و این تعداد بیشتر بوده و ارتباط مستقیمی با این موضوع داشته است.

• انسان‌ها یک سوم عمرشان را در خواب سپری می‌کنند!

تا به حال به این فکر کرده‌اید که چقدر از عمرتان را در خواب و یا همان دنیای پر رمز و راز سپری می‌کنید؟ تقریبا بسیاری از افراد عاشق خواب هستند. یعنی هرچقدر که بخوابند سیر نمی‌شوند. این یک واقعیت محض است که همه ما انسان‌ها فکر می‌کنیم عمر ابدی داریم و هرگز قرار نیست که بمیریم. به خاطر همین هم به این قضیه اهمیت خاصی نمی‌دهیم که عمرمان محدود است. و باید زمان زیادی را روی رسیدن به رویاهایمان بگذاریم.

شخص موفقی که جمله جالبی را در یکی از سخنرانی‌هایش در این باره مطرح کرده استیو جابز (Steve Jobs) بوده است. استیو جابز در این باره گفته: من همیشه زمانی که از خواب بیدار می‌شوم با خودم می‌گویم امروز روز آخر زندگی من است. او می‌گوید: اگر قرار باشد امروز روز آخر زندگی‌تان باشد چه کار می‌کنید.؟ امروز را چگونه زندگی می‌کنید.

حتی پروفسور حسابی، زمانی که نصفه شب سخت مشغول مطالعه بود فرزندش از او می‌پرسد چرا استراحت نمی‌کنی؟. او در پاسخ می‌گوید پس از مرگ زمان بسیار کافی برای استراحت خواهیم داشت. مهم الان است که تا عمر داریم باید تلاش کنیم. هدف از گفتن تمامی این حرف‌ها این است که بدانیم عمرمان محدود است. و باید تلاش بیشتری برای رسیدن به اهدافمان بکنیم. چرا که باید بدانید ما انسان‌ها به طور متوسط یک سوم عمرمان را در خواب سپری می‌کنیم. و تنها دو سوم آن برای تلاش کردن باقی می‌ماند. این بدان معنا نیست که خودمان را شکنجه کنیم و هرگز استراحت نکنیم، خیر. بلکه منظورمان این است بدانیم با توجه به این موضوع که یک سوم عمرمان در خواب می‌گذرد زمان زیادی را برای از دست دادن نیست.

• بیشترین رکورد بی‌خوابی در دنیا 11 روز بوده است!

همه ما بی‌خوابی‌های زیادی را تجربه کرده‌ایم. از شب‌های مهم زندگی‌مان گرفته تا مسابقات فوتبال و شب‌های امتحان که مجبور بودیم تا صبح بیدار بمانیم. شما هم متوجه شده‌اید که این شب‌ها چقدر سخت سپری شده و چقدر برایمان سخت بوده‌اند. البته بیشتر شب‌های امتحان که مجبور بودیم درس بخوانیم برایمان سخت‌تر بوده و در بقیه موارد شاید از بیدار ماندن و تماشای فیلم مورد علاقه‌مان و یا تماشای فوتبال،حتی لذت هم برده‌ایم!. اما واقعیت این است که صبح روز بعد تا ظهر خوابیده‌ایم و پس از بیدار شدن احساس کِسل بودن به ما دست داده است. چرا که ذهن و مغز در تلاش است با جبران ساعات از دست رفته خواب، حالت نرمال را دوباره به ما بازگرداند. از طرفی دیگر ساعت بیولوژیک بدنمان هم به هم می‌ریزد و این اصلا برای سلامت بدن مفید نیست.

حتی اگر تجربه بیش از حد بیدار ماندن را داشته باشید مثلا دو یا سه روز پشت سرهم، متوجه خواهید شد که میزان هوشیاری مغز به طور عجیبی پایین می‌آید. اما چرا این اتفاق می‌افتد؟ در واقع مغز در هنگام استراحت تمام اطلاعات و داده‌هایی که در طول روز جمع‌آوری کرده را دسته بنده می‌کند. و زمانی که ما این تایم را مجددا به افزودن داده‌های دیگر اختصاص می‌دهیم نظم و برنامه‌ریزی مغز را به هم می‌زنیم. و به همین دلیل هم هوشیاری مغز نسبت به زمان عادی کمتر می‌شود.

یشترین رکورد بی‌خوابی در جهان متعلق به چه کسی بوده؟

اما به نظر شما بیشترین رکورد بی‌خوابی در جهان متعلق به چه کسی بوده؟ در سال 1964 یک دانشجوی کالیفرنیایی به نام رندی گاردنر (Randy Gardner) توانسته 11 روز پیاپی بیدار بماند و این رکورد را به نام خود ثبت کند. اما شما هرگز این کار را انجام ندهید. چرا که این کار بسیار خطرناک است و کسانی که سعی کرده‌اند این رکورد را بشکنند حتما دچار مرگ شده‌اند!

• روانشناسی خواب نابینایان هم مثل سایر افراد است؟

آیا تا به حال به این فکر کرده‌اید که افراد نابینا هم خواب می‌بینند یا خیر؟ شاید از دیدگاه نابینایان باید افعال متفاوتی در زبانمان برای دیدن ابداع می‌شد. برای مثال: دیدن در دنیای واقعی و بصری و همچنین دیدن در دنیای رویا و خواب تا بتوان از این طریق منظور و مفهوم واقعی را بیان کرد. مثلا اگر یک فرد نابینایی می‌خواست از فعل دیدن استفاده کند دقیقا در جای مناسب خود آن را استفاده می‌کرد. چرا که تمام نابینایان هم مثل ما خواب می‌بینند و چه بسا خواب‌های ترسناک و خواب‌های بسیار خوبی هم می‌بینند. شاید برایتان جای سوال باشد که یک فرد نابینا که از اول تا آخر عمرش هیچ چیزی در دنیای واقعی ندیده پس چه چیزی در خواب می‌بیند؟ در واقع این سوال اصلی بسیاری از دانشمندان حوزه‌ها عصب‌شناسی و همچنین عصب‌روانشناسی بوده است.

زمانی که ما می‌خوابیم مغز شروع به فعالیت کردن می‌کند. برخی از داده‌های اضافی که تازه وارد ذهن می‌شوند و هیچ جایگاهی در حافظه مان ندارند باید به نوعی پاک شوند. خب حالا چه جایی بهتر از یک فضای خالی به نام خواب!. از این روی تمام چیزهایی که ما آن‌ها را در طول یک بازه زمانی تجربه کرده‌ایم در ذهنمان ثبت شده. و داده‌های اضافه به شکل یک سناریو در دنیای خواب پدیدار می‌شوند تا به اصطلاح پاک شوند. و فضای زیادی در ذهنمان اشغال نکنند.

خب حالا این موضوع در افراد نابینا چگونه عمل می‌کند؟

در واقع با اینکه افراد نابینا چیزی نمی‌بینند اما هر چیزی که توسط سایر حواسشان درک می‌کنند را به روش خودشان در ذهن تصور می‌کنند. برای مثال همه ما دریا را دیده‌ایم و یک ویژگی مشترکی را از دریا به یاد داریم، رنگ آبی، بی‌کران بودن، پرواز پرنده‌ها بر فراز آسمان و…اما آن‌ها بر اساس صدای موج‌های دریا، بوی نسیم، صدای پرندگان، نرم بودن شن‌ها زمانی که روی آن راه می‌روند و… یک تجسم کلی از دریا در ذهنشان خلق می‌کنند. از این روی در خواب تمام چیزهایی که می‌بینند بر اساس همان تجسمیست که در ذهن دارند.

• روانشناسی  افرادی که در خواب راه می‌روند چیست؟

به طور کلی 15 درصد افراد شب در خواب راه می‌روند؟ به طور کلی نام علمی این مشکل سومنابولیسم (Somnambulism) نام دارد که آن را با نام خوابگردی هم می‌شناسند. گفته می‌شود که این مشکل بیشتر در میان کودکان و نوجوانان رایج است تا بزرگ‌سالان. به عبارت دیگر 29 درصد از کودکان که اگر بخواهیم دقیق‌تر بگوییم از سن 2 تا 13 سالگی دچار مشکل خوابگردی هستند. این در صورتیست که تنها 4 درصد از بزرگ‌سالان به این مشکل دچار هستند. خوابگردی چه در بزرگ‌سالان و چه در کودکان می‌توان بسیار خطرناک باشد. اما جالب است بدانید که یک خرافه همیشه بین مردم مختلف وجود داشته که نباید فردی که در خواب راه می‌رود را بیدار کرد.

• 5 دقیقه پس از بیدار شدن 50 درصد خوابتان فراموش می‌شود

بدترین حس دنیا این است که شما یک خواب بسیار خوبی ببینید و وسط آن خواب شیرین بیدار شوید. حالا بدتر از آن هم این است که آن خوب را به طور دقیق به یاد نیاورید که کلا در مورد چه بوده است. در روانشناسی خواب گفته می‌شود که ما 5 دقیقه بلافاصله پس از بیدار شدنمان چیزی حدود بیش از 50 در از خوابمان را فراموش می‌کنیم. هرچه بیشتر بگذرد فراموش کردن درصد بیشتر خوابمان هم افزایش می‌یابد. تمام موضوعاتی که در بالا به آن اشاره کردیم تنها در چهارچوب جای گرم و نرم و یا تشکتان اتفاق می‌افتد؟ یعنی هر جا که بخوابید همان‌جا هم خواب‌ می‌بینید. اگر قصد داشتید در یک جای دنج و راحت یک خواب بسیار خوب را تجربه کنید می‌توانید استانداردترین و بهترین تشک‌ها را از ما تهیه کنید.

جهت خرید اقساطی و شرایط دار تشک رویا ، تشک خوشخواب و تشک ویستر با کارشناسان ما در تماس باشید.